Tuz Nedir?
Tuz, yiyeceklere lezzet katan ve koruyucu görevi gören bir baharattır. Yaklaşık %60’ı klorür ve yaklaşık %40’ı sodyumdur. İşlenmemiş gıdaların neredeyse tamamı (sebzeler, meyveler, kuruyemişler, etler, tam tahıllar ve süt ürünleri gibi) düşük sodyum içerir. Yediğimiz tuz, kasların gevşemesine ve kasılmasına yardımcı olur, sinir uyarılarına yardımcı olur ve aldığımız mineralleri ve suyu dengeler.
Ne Kadar Tuza İhtiyacınız Var?
Vücudumuzun sadece az miktarda sodyuma ihtiyacı vardır. Her gün yaklaşık 1,500 miligram almalıyız. Çok fazla tuz felce, kalp hastalığına ve yüksek tansiyona yol açabilir. Peki çok fazla tuz alıp almadığınızı nasıl anlarsınız?
Şişkinlik
Şişkinlik (midenizin şişmiş veya gergin olması), çok fazla tuz almanın en yaygın kısa vadeli etkilerinden biridir. Vücudunuzun su tutmasına yardımcı olur, böylece ekstra sıvı birikir. Yiyeceklerin sodyum oranının yüksek olması için tadı tuzlu olmak zorunda değildir. Sandviçler, pizzalar, simitler ve konserve çorbalar sinsi tuz kaynakları olabilir.
Yüksek Kan Basıncı
Yüksek tansiyona sahip olmanızın birçok nedeni olabilir, ancak bunlardan biri çok fazla sodyum olabilir. Kan basıncındaki değişiklik böbrekleriniz aracılığıyla gerçekleşir. Çok fazla tuz, ihtiyaç duymadığınız sıvılardan kurtulmalarını zorlaştırır. Bunun sonucunda kan basıncınız yükselir.
Şişme
Şişme vücudunuzda çok fazla sodyum olduğunun işareti olabilir. Yüzünüz, elleriniz, ayaklarınız ve ayak bilekleriniz gibi vücut parçalarının şişmesi muhtemeldir. Her zamankinden daha şişkinseniz ne kadar tuz yediğinize bir bakın.
Susuzluk
Son zamanlarda gerçekten susadıysanız, bu çok fazla tuz yediğinizin bir işareti olabilir. Bu olduğunda susuz kalırsınız. Vücudunuz hücrelerinizden su çeker ve kendinizi çok susamış hissetmeye başlayabilirsiniz. Su içmek bu tuzun nötralize edilmesine yardımcı olabilir ve hücrelerinizi tazeleyebilir.
Kilo Almak
Suyu tuttuğunuzda kilo alabilirsiniz. Bir hafta, hatta birkaç gün içinde hızlı bir şekilde kilo aldıysanız bunun nedeni çok fazla tuz almanız olabilir. Günde 2 kilodan veya haftada 4 kilodan fazla kazanırsanız, son birkaç gün içinde yediğiniz yiyecekleri düşünün ve tuzu azaltmak için değişiklikler yapmaya çalışın.
Çok Tuvalete Çıkmak
Daha fazla tuz, tuvalete daha fazla gezi yapılmasına neden olabilir. Bunun nedeni, tuzun sizi çok susatabilmesi ve bunun da sizi daha fazla su içmeye teşvik etmesi olabilir. Sonuç olarak tuvalete her zamankinden daha fazla gitmeniz gerekebilir.
İyi Uyuyamamak
Yatmadan önce çok fazla tuz tüketirseniz uykunuzun bozulmasına neden olabilirsiniz. Belirtiler huzursuz uykudan geceleri sık sık uyanmaya, sabahları dinlenmiş hissetmemeye kadar değişebilir.
Kendinizi Zayıf Hissetmek
Kanınızda çok fazla tuz olduğunda hücrelerinizden su fışkırarak tuzu inceltir. Sonuç? Kendinizi her zamankinden daha zayıf hissetmeye başlayabilirsiniz.
Mideniz Sizi Rahatsız Eder
Diyetinizde çok fazla tuz susuz kalmanıza neden oluyorsa mideniz bunu hissedecektir. Mideniz bulanabilir veya ishal olabilirsiniz. Mideniz bulanıyorsa veya kramplarınız varsa, son birkaç gün içinde ne yediğinize bir göz atın ve tuzu nasıl azaltacağınızı öğrenin. Bol su içmek hücrelerinizi yeniden nemlendirmenize ve kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.
Fazla Tuzun Uzun Vadeli Etkileri
Dikkat edilmesi gereken pek çok kısa vadeli etki olmasına rağmen, çok fazla tuz yemenin uzun vadeli etkileri de vardır. Genişlemiş kalp kası, baş ağrısı, kalp yetmezliği, yüksek tansiyon, böbrek hastalığı, böbrek taşları, osteoporoz, mide kanseri ve felç gibi durumların olasılığını artırabilir.
Tuz Nasıl Azaltılır?
10 Amerikalıdan 9’u çok fazla sodyum aldığından, muhtemelen siz de çok fazla sodyum almış olabilirsiniz.
Tuz seviyelerinizi kontrol altında tutmaya yardımcı olmak için:
- Paketlenmiş etler yerine taze etleri tercih edin.
- Dondurulmuş sebzeler satın alırken “taze dondurulmuş” olanları seçin ve baharat veya sos eklenmiş olanlardan uzak durun.
- Satın aldığınız gıdaların etiketlerini okuyun ve sodyum içeriğini kontrol edin.
- Baharat ve çeşnileri seçerken etiketinde sodyum belirtilmeyenleri tercih edin.
- Dışarıda yemek yiyorsanız yemeğinizin tuzsuz hazırlanmasını isteyin.
- Yemeğinizin tadına bakmadan tuz serpmeyin